Chăm sóc trẻ sơ sinh bị sốt

Sốt là tình trạng tăng thân nhiệt quá giới hạn bình thường của mỗi cá thể, trong điều kiện cơ thể nghỉ ngơi.

Nhiệt độ trung tâm cơ thể bình thường :36,5- 37,4^0. Trẻ sốt khi nhiệt độ cơ thể ≥37,5⁰

Sốt là phản ứng của cơ thể: tăng tạo nhiệt và giữ nhiệt. Các mao mạch ngoại vi co lại để giữ nhiệt làm cho trẻ thấy rét, muốn mặc ấm. Cơ co tăng tạo nhiệt làm cho trẻ run rẩy. Khi hết sốt: ngưỡng thân nhiệt hạ xuống, quá trình ngược lại xảy ra (giãn mạch, hết run, và mồ hôi và thân nhiệt trở về bình thường.

1. Thân nhiệt khi trẻ sốt

Bình thường thân nhiệt của đa số mọi người thường không ổn định và dao động nhẹ trong ngày: Hơi thấp vào buổi sáng và cao hơn vào chiều tối. Nhiệt độ cơ thể sẽ thay đổi khi trẻ chạy, nhảy, đùa nghịch, hoặc tập thể dục. Sốt là tình trạng thân nhiệt cao hơn 1oC so với nhiệt độ bình thường của cơ thể. Cụ thể khi sốt, nhiệt độ > 38°C khi đo ở hậu môn hoặc miệng, > 37,5 °C khi đo ở nách. Trẻ em rất hay bị sốt nhưng không phải tất cả sốt là nguy hiểm, là bệnh nặng. Đôi khi đó là một dấu hiệu tốt, khi đó là cách cơ thể chống lại sự nhiễm trùng.

Sốt không phải là bệnh mà chỉ là một triệu chứng của nhiều nguyên nhân nhưng phần lớn là nhiễm trùng (vi trùng, siêu vi trùng, ký sinh trùng). Cũng có khi sốt do mắc bệnh ác tính, bệnh hệ thống hoặc sốt do thuốc, sau chích ngừa vaccine, mọc răng hay không rõ nguyên nhân. Nhiệt độ khi sốt cao hay thấp không phụ thuộc vào mức độ bệnh nặng hay nhẹ. Có khi sốt cao nhưng không phải bệnh quá nặng. Ngược lại có trẻ không sốt, hoặc thậm chí còn bị hạ thân nhiệt bất thường (đặc biệt là trẻ sơ sinh) lại tiềm ẩn bệnh nặng. Sốt cao khi nhiệt độ ≥ 39°C. Khi sốt > 41°C, cơ thể có nguy cơ co giật và tổn thương não. Sốt thường đi kèm với một vài dấu hiệu khác nhưng có khi chỉ có sốt đơn thuần.

2. Các nguyên nhân gây sốt

Nguyên nhân gây sốt ở trẻ sơ sinh:

• Do vi khuẩn
• Do virut.

Các nguyên nhân sốt do không nhiễm trùng:

• Do môi trường: Trẻ có thể bị sốt nhẹ, quấy khóc, khó ngủ, chán ăn, chảy nước miếng.
• Do tiêm chủng : Trẻ có thể bị sốt nhẹ sau khi tiêm chủng.
• Do mặc quá nhiều quần áo

 

3. Các biểu hiện khi sốt và mức độ sốt

* Mức độ sốt : Dựa vào thân nhiệt đo hậu môn:

• Sốt nhẹ : 38 – 39⁰C
• Sốt vừa :39 – 40⁰C
• Sốt cao > 40⁰C

Nhiệt độ nách thường thấp hơn nhiệt độ hậu môn 0,5 ⁰.

* Biểu hiện toàn thân: mệt mỏi, nhức đầu, đau cơ, quấy, khóc

* Dấu hiệu mất nước: Môi khô, tiểu ít hơn bình thường

* Rối loạn tiêu hóa: Chán ăn, buồn nôn…

* Các biến chứng do sốt cao: Co giật (thường xảy ra khi ≥ 39⁰C). Rối loạn vận mạch, shock (nổi vân tím, lạnh tay chân)

4. Làm gì khi trẻ bị sốt